DİNLEDİĞİNİZ MÜZİK TÜRÜ, KİLONUZU ETKİLER Mİ?
Yalnızca aç olduğumuzda yemek yemediğimize göre besin alımımızı etkileyen tek faktör de sadece açlık-tokluk durumumuz değil.
Besin seçimi ve tüketimimizi etkileyen birçok faktör var.
Sağlık durumumuzun, kültürümüzün, dini inançlarımızın, yaşam tarzlarımızın, alışkanlıklarımızın, coğrafi konumumuzun, ekonomik durumumuzun ve psikolojik durumumuzun besin tüketimimizi etkilediği çok barizdir.
Peki besin tüketimimizi başka ne etkileyebilir? Öncelikle size bir kavramdan bahsedeceğim.
Son zamanlarda literatüre yeme-içme deneyimimizi etkileyen faktörleri tanımlayan gastrofizik kavramı girdi. Gastrofizik, yiyecek ve içecek tadımı yaparken çoklu algı deneyimlerimizi etkileyen faktörlerin bilimsel çalışması olarak tanımlanabilir. Yani daha açık bir şekilde anlatmak gerekirse; tabağınızın rengi, kullandığınız çatal-bıçağın dokusu, yemek yediğiniz ortamda çalan müzik, tükettiğiniz besinden çıkan ses, kokusu, rengi, yemek yenilen ortamın atmosferi besin tüketimimizi etkiler.
Bugün; yemek yeme esnasında müziğin rolü hakkında konuşacağız.
Müziğin; neşelenmeden rahatlamaya, sevinçten hüzüne, korkudan sakinliğe ve hatta bunların kombinasyonlarına kadar geniş bir yelpazedeki duyguları uyandıran insani kültürel ve evrensel setlerden biri olduğu konusunda hemfikir olduğumuzu düşünüyorum. Pek çok insan ruh halini ve uyarılmayı düzenlemek için müzik kullanır. Müzik konsantrasyonu, uyanıklığı, dayanıklılığı ve motivasyonu artırabilir. Müzik nörokimyasal değişim yoluyla kişiyi fizyolojik olarak etkileyebilir:
Restoranlarda arka plan müziği genellikle atmosferi yumuşatmak için kullanılır. Seçilen müzik farklı masadaki kişilerin seslerini birbirlerini rahatsız etmesini önlemek veya mutfaktan gelen sesleri etkisiz hale getirmek içindir. Ancak müzik istenmeyen sesleri baskılamaktan çok daha fazlasını yapabilir. Yapılan çalışmalara göre ortamdaki müzik, bireylerin duygusal durumlarını etkileyebilir, rahatlamayı destekleyebilir, ruh halini değiştirebilir ve hatta tüketilen yiyecek ve sıvı miktarını etkileyebilir. Örneğin insanlar hızlı müzik ve sıcak renk koşulları altındayken, yavaş müzik ve serin renklere sahip bir ortama maruz kalanlara kıyasla daha fazla uyandırılmış ve keyifli hissederler. Fon müziğin duygusal uyarılma yoluyla satın alma kararlarında, tüketilen yiyecek ve içecek miktarında, besinlerin öznel değerlendirmesinde etkisinden bahsedilebilir.
Müzik, tat algınızı etkileyebilir.
Gittiğiniz bir cafe veya restoranda sevdiğiniz bir müziğin çalması, olumlu duyguları uyandırarak tükettiğiniz besindeki tat algısını artırabilir. Yani; tamamen aynı besini; sevdiğiniz ve sevmediğiniz müzikleri dinlerken tükettiğinizde; sevdiğiniz müziği dinlerken onun daha tatlı olduğunu düşünürsünüz. Sevilmeyen müziklerde ise olumsuz duygular uyandığından acı tat algısı daha yüksek olabilir.
Yumu ş ak müzikler, kaba müziklere kıyasla aynı besinin tadımında kremlilik ve tatlılık derecelerinin daha yüksek algılanmasına sebep olabilir.
Ancak şöyle ilginç bir durum da var ki; fon müziğin etkisi her besinde ortaya çıkmıyor. Örneğin çikolatayı duygusal bir besin, biber dolmasını duygusal olmayan bir besin olarak tanımlarsak; müzik çikolataya karşı olan tat algınızı etkileyecekken, biber dolmasında böyle bir etki yaratmayacaktır.
Müzik, tüketim miktarınızı etkileyebilir.
Sessiz bir ortama kıyasla müzik varlı ğ ı daha fazla besin ve sıvı alımınınıza sebep olarak yemek sürenizi uzatabilir.
Yüksek sesli veya hızlı müzik; sizi daha hızlı hareket etmeye ve daha hızlı bir ş ekilde yemeye ve içmeye yönlendirebilir.
Yava ş müzik, daha fazla zaman harcamanıza neden olur ve sonuç olarak besin tüketiminizin artmasına sebep olabilir.
Yapılan bir çalı ş mada Kuzey Amerika’da orta büyüklükte bir restoranda çalmakta olan müzi ğ in temposu (dakikadaki vuru ş sayısı veya bpm) de ğ i ş tirilerek ak ş am yeme ğ i yiyen 1400 ki ş inin davranı ş ı üzerindeki etkisi de ğ erlendirilmi ş tir. Hızlı enstrümantal müzik çalındı ğ ında bireyler çok daha hızlı bir ş ekilde yemeklerini tüketmi ş lerdir. Yava ş müzik esnasında yemek yeme i ş lemi 10 dakika daha uzun sürmü ş tür
Müzik, satın alma davranışınızı etkileyebilir.
Bir çikolata dükkanında yapılan deneye göre; müzik ve diğer faktörler kıyaslandığında tüketiciler hem daha iyi bir tat alma deneyimi yaşarken hem de daha fazla ödeme yapmaya istekli bulunmuşlar.
Aynı zamanda besin tercihini müziğin etnik bir yapısı da etkileyebilir. Bir süpermarketin şarap bölümünde Fransız müziği çalındığında insanların çoğunluğu Fransız şarabı satın alma eğilimi gösterirken, Alman müziği çalındığında bu durum Alman şaraplarının lehine olmuş .
Ayrıca müzik, bireylerin yemek için harcadıkları para miktarını da etkileyebilir. Yavaş müziğe maruz kalanlar üçte bir daha fazla para harcama eğilimindedir. Başka bir deyişle, müziği yavaşlatarak restorandaki brüt kar marjını arttırmak bile mümkün olabilir.
Özet olarak;
Müzik; doğrudan olmasa da dolaylı olarak, yeme içme davranışlarımızı etkileyebilir. Besin tüketimimizi artırabilir veya azaltabilir. Besin tüketimin artış ya da azalışına göre de kilonuz değişebilir.
